فناوریهای مبتنی بر هوش مصنوعی این ظرفیت را دارند که به ابزارهایی برای افزایش دسترسی به فرصتهای برابر و یادگیری شخصی تبدیل شوند. در این میان هوش مصنوعی مبتنی بر یادگیری ماشین قدرتمندتر عمل میکنند زیرا ماشینها می توانند یاد بگیرند و کارکردشان با گذشت زمان بهتر شود. به ویژه وقتی این فناوری با مجموعه دادههای چند لایه و بزرگ درگیر میشود بهتر عمل میکند. در مورد آموزش، از ابزارهای هوش مصنوعی مبتنی بر فناوری یادگیری ماشین میتوان برای کارهای مختلفی مانند نظارت بر فعالیت دانشجویان و ایجاد مدلهایی استفاده کرد که نتایج آزمونهای آنها را بهطور دقیق پیشبینی میکند. با اینکه هوش مصنوعی مبتنی بر یادگیری ماشین هنوز در مراحل اولیه است، این رویکرد نتایج قابل توجهی را در مورد راه حلهای پیچیدهای نشان میدهد که از قوانین تبعیت نمیکنند؛ مواردی مثل تصحیح و نمرهدهی به آزمونهای کتبی دانشجویان یا تجزیه و تحلیل کلاندادههای پیچیده.
استفاده از هوش مصنوعی و دیگر فناوریها در دانشگاهها - فارغ از اینکه هر کسی کجای دنیا زندگی میکند - درهای آموزش عالی را به روی همه باز میکند. در چنین شرایطی مکان و زمان به چیزی مربوط به گذشته تبدیل شده و آنچه تشویق و پشتیبانی میشود، کنجکاوی و خلاقیت و حس همکاری است. دانشگاهها بدون مرز خواهند شد و دانشجویان به دانشجویان جهانی تبدیل میشوند.
نتایج مطالعهای در دانشگاه استنفورد در زمینه هوش مصنوعی و زندگی در سال 2030 نشان میدهد تا آن موقع معلمهای ماشینی تعاملی برای تجربه یادگیری متمرکز و شخصیتر چطور میتوانند با دانشآموزان هماهنگ شوند و با آنها ارتباط برقرار کنند.
دانشجویان امروز رهبران فردا خواهند شد. رهبران آموزش عالی که مزایای هوش مصنوعی را بدانند، مسئولیت دارند مؤسسه خود را به هوش مصنوعی مجهز کنند تا بتوانند دانشجویان را ارزیابی کنند، بازخورد بدهند و فرضیههای علمی را با همان دقتی آزمایش کنند که انسانها میتوانند. هوش مصنوعی شاید حتی بهتر از ما این کار را انجام دهد!
سیستم مدیریت یادگیری؛ از آنچه تصور میکنید به شما نزدیکتر است
اگر از قابلیتهای ویژه هوش مصنوعی در یادگیری و آموزش عالی میگوییم، از موضوعی انتزاعی و دور از دسترس صحبت نمیکنیم. سیستم مدیریت یادگیری «نیافام»، ابزار کارآمد، ساده و توانمندی است که با هدف مدیریت فرایند ثبت نام، تنظیم دورهها و ساخت و برگزاری آزمونهای آنلاین طراحی و توسعه یافته است و از همین امروز میتواند در موسسه آموزشی شما مورد استفاده قرار بگیرد.
سیستم LMS نیافام یا قابلیت انسجام کامل با نرمافزار اسپریت پورتال، جدیدترین راهکار ارائهشده از سوی شرکت دانش بنیان نیافام است و قطعاً سنگ بنایی برای سیستمی جامع و بزرگتر است که بر اساس برنامههای توسعه نرمافزاری نیافام، تمامی خواستههای سازمانها را در زمینه برگزاری دورههای آموزشی و آزمونهای آنلاین پوشش خواهد داد.
اطلاعات بیشتر درباره این سامانه را از اینجا بخوانید:
هوش مصنوعی در آموزش عالی: وضعیت فعلی، نگاه به آینده
در جریان یک نظرسنجی که بخش تحقیقات مایکروسافت (MSR) با همکاری دپارتمان آموزش عالی تایمز (THE) Times Education (THE) انجام داد ، رهبران دانشگاههای بینالمللی بازخوردهای زیر را نسبت به مزایای هوش مصنوعی و وضعیت کنونی بهکارگیری آن در آموزش عالی ارائه دادند:
• در حال حاضر دانشگاههای معدودی دارای استراتژی هوش مصنوعی هستند، اما بیشتر آنها قصد توسعه این بخش را دارند.
• جذب و حفظ کارکنانی که قادر به آموزش و تحقیق در حوزه هوش مصنوعی باشند برای دانشگاهها مشکل است.
• هوش مصنوعی تقاضای کارفرمایان را برای جذب فارغالتحصیلان دانشگاه افزایش میدهد و به تعطیلی دانشگاه نمیانجامد.
• هوش مصنوعی قادر به ارزیابی دانشجویان، ارائه بازخورد و ارائه فرضیههای علمی آزمایش است؛ دست کم به همان اندازهای که انسان میتواند چنین کارهایی را انجام دهد.
• در صورت رواج استفاده از هوش مصنوعی در آموزش عالی، دانشگاهها کار تدریس یا تحقیقات یا بخش اداری خود را تعطیل نمیکنند و حتی ممکن است کارکنان بیشتری را استخدام کنند.
بیشتر پاسخدهندگان در این نظرسنجی موافق بودند که هوش مصنوعی بیشتر نوعی متمم برای فعالیتهای انسانی خواهد بود و به جای اینکه جایگزین کارهای علمی انسانها باشد، سبب همکاری واقعی انسان و ماشین خواهد شد؛ این اتفاق، ترکیب قدرتمند مهارتها را رقم میزند.
در این نظرسنجی امکان جایگزینی هوش مصنوعی در آزمایشگاه برای انجام کارهای عادی بررسی شد. در این مورد، اکثر قریب به اتفاق پاسخدهندگان مخالف بودند که هوش مصنوعی دست کم تا 20 سال آینده بتواند تقاضا برای نیروی انسانی در آزمایشگاه (مانند دستیاران تحقیق) را کاهش دهد. با این حال، 20 درصد پاسخ دهندگان انتظار داشتند تقاضا برای نیروی کار انسانی در آزمایشگاه کاهش یابد. در مقابل، 72 درصد اعتقاد نداشتند که اصولا چنین چیزی بتواند اتفاق بیفتد و 46 درصد هم به شدت با چنین ایدهای مخالف بودند (پاسخ دهندگان میتوانستند بیش از یک گزینه را انتخاب کنند و به همین علت مجموع درصدها بیش از 100 است).
دانشجویان امروز، رهبران فردا
نتایج بررسیها نشان میدهد باید به همه دانشجویان مهارتهای فنی خاصی آموزش داده شود که به آنها امکان برنامهریزی و تعامل با هوش مصنوعی را در آینده بدهد. موضوعها و دورههای آموزشی اخلاق و فلسفه همچون تمرکز بر مهارتهایی که در آنها هوش مصنوعی دارای مزایای کمتری مانند تصمیمگیری پیچیده، تفکر انتقادی، کارآفرینی و هوش هیجانی است، بخشی از آموزش اولیه برای ارائه ابزارهایی خواهد بود که به آنها کمک میکند با هوش مصنوعی زندگی و کار کنند.
سیاستگذاران دانشگاه همچنین باید این نکته را در نظر داشته باشد که آنچه امروز دانشجویان دربارهاش آموزش میبینند ممکن است خیلی زود تغییر کند. یکی از دانشجویان شرکتکننده در یک نظرسنجی میگوید:
«دانشجویان سراسر جهان بایستی با این احتمال روبهرو شوند که شاید آنچه اکنون زندگی خود را وقف مطالعهاش کردهاند، با توسعه هوش مصنوعی در سالهای نهچندان دور به درد خاصی نخورد!»
امروزه هر صنعتی در حال بهروزرسانی و تغییر با سمت و سوی تحولات دیجیتال و انطباق با ویژگیهای انقلاب صنعتی چهارم (Industry 4.0) است. از ویژگیهای انقلاب چهارم صنعتی حرکت به سمت دیجیتالسازی است. این جریان از اینترنت اشیا و سامانههای فیزیکی سایبری استفاده میکند تا تولید انبوه با پایینترین هزینه و در سریعترین زمان ممکن برای تولیدکنندگان ایجاد کند. سیاستگذاران دانشگاه باید تحولات مورد نیاز برای نسل چهارم آموزش (Education 4.0) را بپذیرند تا همچنان نهادی اثرگذار باشند و آموزشهای مورد نیاز جامعه را ارائه کنند. نسل چهارم آموزش، رویکرد نوین یادگیری است که مبتنی بر فناوری هوشمند، هوش مصنوعی و رباتیک بوده و زندگی روزمره همه آحاد جامعه را تحت تأثیر قرار میدهد.
با گذشت زمان، مؤسساتی که در برابر تغییر مقاومت میکنند و نمیتوانند خودشان را سازگار کنند و آنهایی که هوش مصنوعی را نمیپذیرند در کوران رقابت باقی نخواهند ماند. واقعیت این است که آنها باید تلاش کنند تا زنده بمانند. اما در نهایت این خود آنها هستند که بیکار خواهند شد. یادمان باشد فقط تغییر است که برای همیشه ثابت باقی میماند. پذیرش تغییر برای هر مؤسسه فعال در آموزش عالی بسیار مهم است.