مقدمه
در قسمت اول از این سری مقالات که راهنمای جامع طراحی سایت – معماری اطلاعات نام داشت، به اهمیت دو عامل معماری اطلاعات (Information Architecture) و ناوبری عمومی (Global Navigation) و رویکردهای صحیح و اثربخش برای اطمینان از رعایت اصول طراحی سفر کاربر در این دو عامل را معرفی نمودیم. در ادامۀ معرفی طراحی سفر کاربر وبسایت، سه عنصر قابل توجه دیگر را مورد بحث قرار میدهیم.
لینکها و گزینههای ناوبری (Navigation Options)
لینکها و گزینههای ناوبری عناصری کلیدی در فرایند ناوبری میباشند و روی کیفیت سفر کاربر (User Journey) تأثیری مستقیم دارند. شما باید در مورد بعضی عناصر تعاملی وبسایت، چند قاعده را رعایت کنید :
تفاوت میان لینکهای داخلی (Internal) و خارجی (External) را مشخص کنید:
کاربران از لینکهای داخلی و خارجی، رفتار متفاوتی را انتظار دارند. همه لینکهای داخلی باید در همان tab مرورگر وب باز شوند.( به این شیوه، شما به کاربران اجازه میدهید تا از دکمه بازگشت استفاده کند.) اگر شما تصمیم بگیرید که لینکهای خارجی در یک پنجره یا tab جدید باز شود، قبل از اینکه یک پنجره یا tab جدید باز شود، شما باید بصورت یک هشدار، او را از نتیجۀ کلیک بر لینک مطلع کنید. این هشدار ممکن است یک متن باشد که در ادامه لینک بیاید.
رنگ لینکهای بازدید شده (Visited) را تغییر دهید:
اگر رنگ لینکهای بازدید شده را تغییر ندهید، کاربران ممکن است سهواً یک صفحه را بارها مجدداً باز کنند. مشخصاً میتواند تجربۀ ناخوشایندی برای کاربر باشد.
همه لینکها را مجدداً چک کنید:
اگر کاربر روی لینکی کلیک کند و در پاسخ، صفحه 404 Error پیش رویش ظاهر شود، نگرشی منفی نسبت به وبسایت پیدا میکند. احتمالاً فکر میکند که مدیر سایت به کاربران وبسایت اهمیتی ندادهاست. همچنین هنگامیکه کاربر به دنبال یک محتوا است، توقع دارد هر لینک، او را به جایی ببرد که متن لینک گواهی میدهد.
دکمه بازگشت در مرورگر
دکمه بازگشت احتمالاً دومین ابزار پرکاربرد برای کنترل رابط کاربری در نرم افزار مرورگر شما است. مطمئن شوید که دکمه بازگشت، مطابق با انتظار کاربر عمل کند. هنگامیکه کاربر بر روی لینکی کلیک میکند و سپس دکمه بازگشت را میزند انتظار دارد به مکان قبلی خود بازگردد. اگر وبسایت را طوری طراحی میکنید که کلیک بر دکمه بازگشت، به جای اینکه کاربر را به نقطه قبل برگرداند، او را به بالای صفحه اولیه میرساند، جداً از این کار پرهیز کنید. این مشکل باعث میشود کاربر برای برگشت به موقعیت قبلی خود، اسکرول کند و محتوایی که نمیخواهد را ببیند بنابراین تجربه کاربری خوبی از "back to position" وب سایت شما نخواهدداشت.
Breadcrumbs یا خردههای نان!
عنصری از طراحی وب که آنها را Breadcrumbs مینامیم مجموعه ای از لینکهای زمینهای هستند که بصورت یک راهنمای ناوبری در وبسایت عمل میکنند. آنها در حقیقت یک طرح ناوبری ثانویه محسوب میشوند که معمولاً موقعیت کاربر را در یک وبسایت نمایش میدهد. در حالی که این عنصر به توضیح زیادی نیاز ندارد، ذکر چند نکته، ضروری به نظر میرسد:
Breadcrumbs را هرگز جایگزین ابزار ناوبری اصلی نکنید:
ناوبری اصلی باید عنصری باشد که کاربر را هدایت میکند در حالی که breadcrumbs تنها نقش حمایتکنندۀ کاربر را دارد. تکیه بر breadcrumbs بعنوان روش ناوبری اصلی و نه بعنوان یک extra feature، معمولاً نشانه ای از طراحی ناوبری ضعیف است.
هر سطح را به طور واضح از هم جدا کنید و از اسلش (/) استفاده نکیند!:
توصیه میکنیم از علامت بزرگتر (<) یا کوچکتر (>) و یا تیر جهت دار (→ یا ←) استفاده کنید چون این نمادها جهت را مشخص میکنند.
جستجو
برخی کاربران برای یافتن یک مورد خاص به وبسایت وارد میشوند. آنها نمیخواهند از گزینههای ناوبری استفاده کنند بلکه تمایل دارند رشته جستجوی خود را درون باکس مخصوص آن بنویسند و جستجو کنند.برای طراحی باکس یا نوار جستجو، موارد زیر را در نظر بگیرید:
باکس جستجو را جایی طراحی کنید که کاربران انتظارش را میکشند:
مطابق با نتیجه تحقیقاتی که در همین زمینه انجام شده است، میبایست باکس جستجو را در بخش بالای وبسایت و بیشتر در سمت چپ یا راست آن طراحی کنید .
روی سایتهای پرمحتوا، محل جستجو را بطور برجسته و بزرگ نمایش دهید:
اگر جستجو، یک عمل پرتکرار و ابزار اصلی در وبسایت شما محسوب میشود، آن را بصورت برجسته و کاملاً مشخص در وبسایت خود طراحی کنید.
اندازه باکس جستجو را بطور مناسب طراحی کنید:
یکی از اشتباهات طراحان، کوچک یا کوتاه طراحی کردن فیلد ورود رشته جستجو است. این یک نکته منفی در بحث کاربردپذیری (Usability) است چراکه ممکن است اندازه رشتۀ جستجوی کاربر که در باکس مینویسد، بلندتر از اندازه فعلی باکس جستجو باشد. در حقیقت، هنگامی که باکس جستجو کوچک باشد، کاربران مجبور می شوند از عبارات کوتاه و غیر دقیق که کوتاهتر هستند استفاده کنند چون نوشتن عبارات بلندتر، خواندن متن کامل آن را غیرممکن میکند. کارشناسان، یک فیلد ورود 27 کارکتری را برای این منظور مناسب میدانند.
جعبه جستجو را در هر صفحه قرار دهید:
اگر کاربران نتوانند از طریق ابزار ناوبری به محتوای مدنظر خود برسند، صرف نظر از اینکه کجای وبسایت هستند، تلاش خواهند کرد عبارت مورد نظر خود را جستجو کنند. بنابراین وجود امکانات جستجو در همۀ صفحات وبسایت گزینهای اجتنابناپذیر و منطقی به نظر میرسد.
در قسمت سوم از سری مقالات راهنمای جامع طراحی سایت موضوع طراحی صفحات انفرادی را آغاز میکنیم و به استراتژی محتوا، ساختار صفحه و سلسلهمراتب بصری خواهیم پرداخت.